«Η προσφορά των Κυπρίων, Θεσσαλών και γυναικών στην επανάσταση του 1821» ήταν το θέμα της εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν το βράδυ της 21ηςΜαρτίου 2019 στο κατάμεστο Αμφιθέατρο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης, ο Σύλλογος Κυπρίων Νομού Λάρισας και ο Σύνδεσμος Πελοποννησίων Νομού Λάρισας «Ο Μωριάς».
Στην εκδήλωση μίλησαν ο ιστορικός ερευνητής και εκδότης του Θεσσαλικού ημερολογίου κ. Κώστας Σπανός, ο ακαδημαϊκός και πρόεδρος του Συλλόγου Κυπρίων Νομού Λάρισας κ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστής και η Γενική Γραμματέας του Συλλόγου Πελοποννησίων Νομού Λάρισας κ. Λένα Λιάγκουρα.
Πρώτος πήρε τον λόγο ο κ. Σπανός ο οποίος μεταξύ άλλωντόνισε: «Η απελευθέρωση της Ελλάδας υπήρξε ένα συλλογικό έργο, μία κοινή προσπάθεια ενός τυραννισμένου λαού, ο οποίος αποφάσισε να αποτινάξει τον ζυγό του βάρβαρου Ασιάτη, για να χαρεί ό,τι χαίρονταν οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί. Η Ιστορία αποτίμησε την συμβολή όλων των διαμερισμάτων της χώρας στον μεγάλο αγώνα, αλλά οι συγγραφείς έστρεψαν το βάρος τους κυρίως στα ελεύθερα διαμερίσματα της χώρας μας, αναφέροντας με λίγες γραμμές τη συμβολή των βόρειων διαμερισμάτων, τα οποία παρέμειναν υπό τον οθωμανικό ζυγό.
Στην περίπτωση αυτή ανήκει και η Θεσσαλία, η συμβολή της οποίας στον αγώνα αποδίδεται εν είδει τηλεγραφήματος. Η μελέτη, όμως, τόσο του Αρχείου των Αγωνιστών της Εθνικής Βιβλιοθήκης και των φακέλων με τα αριστεία των Γενικών Αρχείων του Κράτους, όσο και άλλων πηγών δίνει μία πολύ διαφορετική εικόνα, μία εικόνα μεγάλης συμμετοχής των Θεσσαλών, όχι μόνο των ορεινών περιοχών, αλλά, και των πεδινών, παρά την ύπαρξη στη Λάρισα και στα Τρίκαλα μεγάλων μονάδων του οθωμανικού στρατού…».
Στη συνέχεια η κ. Λίαγκουρα αναφέρθηκε στη μεγάλη προσφορά των γυναικών που δεν υστέρησαν,όπως είπε, καθόλου με εκείνη των ανδρών, προσφέροντας παντού και με κάθε τόπο σε όλα τα μέτωπα. «Η γυναικεία προσφορά» είπε ακόμα, «δεν εκτιμήθηκε και δεν αναδείχθηκε όσο της αξίζει».
Ο κ. Αυγουστή έκανε μια αναλυτική αναφορά στους εκατοντάδες εθελοντές που ήρθαν από την Κύπρο για να πολεμήσουν για του έθνους της ελευθερία και την πίστη την Αγία. «Πριν την επανάσταση του 1821» είπε, «πολλοί Κύπριοι έγιναν μέλη της “Φιλικής Εταιρείας”, κι όταν ξεκίνησε ο μεγάλος εθνικός ξεσηκωμός, έκαναν όπως πάντα το καθήκον τους.
Η αρχή θα γίνει τον Ιούνιο του 1798 στο Βελιγράδι, όταν ο συνεργάτης και σύντροφος του Ρήγα Βελεστινλή, Ιωάννης Καρατζάς, θα ακολουθήσει το δάσκαλό του μέχρι τέλους στο φρικτό μαρτύριο».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε ποιητική μαρτυρία του εθνικού ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη για τον απόπλουν επαναστατών από την Καρπασία, οι οποίοι είχαν ως όραμά τους τη Μεγάλη Ελλάδα: «Είπαν μου πώς εφύασιν ποτζιεί που το Καρπάσιν μια κοπή παίδκιοι τοπιανοί τζιαι πώς επήαν πέρα, πέρα στους λας που πολεμούν τζιαι παν κατά την Πόλη».
Και συνέχισε: «Οι Κύπριοι εθελοντές εκτός από την ένταξη τους σε διάφορα στρατιωτικά σώματα, είχαν δημιουργήσει και δικό τους λόχο, με δικό τους λάβαρο, λευκό με γαλανό μεγάλο σταυρό στη μέση που στο επάνω μέρος υπήρχε γραμμένη η ένδειξη “ΣΗΜΕΑΕΛΗΝΗΚΙΠΑΤΡΗΣ ΚΥΠΡΟΥ”.
Συγκλονιστικές είναι οι έγγραφες μαρτυρίες μεγάλων προσωπικοτήτων της επανάστασης όπως των Κολοκοτρώνη, Νικηταρά, Μακρυγιάννη, Κανάρη, Νοταρά, Γιατράκου και πλήθος άλλων κορυφαίων ηγετών και οπλαρχηγών, μέσα από τις οποίες υμνούνται οι Έλληνες Κύπριοι που ήρθαν το 1821 στην επαναστατημένη Ελλάδα και πολέμησαν παντού - στα ελληνικά Αρχεία καταγράφονται πέραν των 580 επίσημα. Ωστόσο άλλοι μιλούν για πολύ μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών πολεμιστών, αφού ήταν αδύνατον να καταγραφούν όλοι.
Στο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, το Αρχείο της Βουλής, το Αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας, το Αρχείο Αγωνιστών της Εθνικής Βιβλιοθήκης, το Γενικό Αρχείο του Κράτους, τα Αρχεία Μητροπόλεων και Μοναστηριών και άλλες πολλές ιστορικές πηγές αναφέρονται πολλές λεπτομέρειες για τη συμμετοχή των Ελλήνων της Κύπρου στην Εθνική Παλιγγενεσία».
Και κατέληξε: «Πολεμώντας για την Ελλάδα οι Κύπριοι προσέβλεπαν πάντα και στη δική τους λύτρωση από τα τυρρηνικά δεσμά και στην ενσωμάτωση της ιδιαίτερης τους πατρίδας στον Εθνικό κορμό. Η άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια - γόνος εκ μητρός της Κυπρίας Αδαμαντίας Γονέμη από τη Λεμεσό- στην Ελλάδα, αναπτέρωσε τις ελπίδες για εθνική ολοκλήρωση. Από τον Οκτώβριο του 1827 Ο Ιωάννης Καποδίστριας ευρισκόμενος στο Παρίσι, ερωτηθείς από τον εκπρόσωπο του Αγγλικού Υπουργείου Εξωτερικών Wilmot-Horton, ποια είναι τα γεωγραφικά όρια του μελλοντικού κράτους αξιώνει η Ελληνική πλευρά, ο Καποδίστριας απάντησε: «Τα όρια ταύτα από του 1821 καθορίζονται υπό του αίματος του εκχυθέντος εις τα σφαγεία των Κυδωνιών, της Κύπρου, της Χίου, της Κρήτης, των Ψαρών και του Μεσολογγίου…
Ωστόσο λίγο αργότερα, στη Συνδιάσκεψη του Πόρου για τον καθορισμό των ορίων του Ελληνικού κράτους η Κύπρος απουσίαζε από τις διεκδικήσεις. Από εδώ κι ύστερα, ξεκινά μια άλλη μεγάλη διαδρομή γεμάτη απότομες ανηφόρες, αβάστακτο πόνο, ποταμούς δακρύων και αίμα που δεν έφερε δυστυχώς ποτέ το ποθούμενο….».
Η εκδήλωση έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς της Κύπρου και της Πελοποννήσου, από τα τμήματα παραδοσιακών χορών των δύο συλλόγων.
Χορηγός Επικοινωνίας ήταν η Θεσσαλία Τηλεόραση και το thessaliatv.gr.
