Τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2019 το Σπίτι της Κύπρου, ο Λαογραφικός Όμιλος Λεμεσού, η Ομοσπονδία Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας (Ο.Κ.Ο.Ε.), η Ένωσις Κυπρίων Ελλάδος (Ε.Κ.Ε.) και το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης διοργάνωσαν στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, επιστημονική και καλλιτεχνική εκδήλωση με τίτλο: «ΟΙ ΚΥΠΡΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ».
Χαιρετισμό απηύθυναν ο Διευθυντής των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου κ. Παύλος Παρασκευάς, ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδος κ. Γιώργος Συλλούρης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Κυπρίων Ελλάδος κ. Λεωνίδας Μασσοστασής και ο Πρόεδρος του Λαογραφικού Ομίλου Λεμεσού κ. Κωνσταντίνος Πρωτοπαπάς.
Για την έκδοση «Ο Κυπριακός Παραδοσιακός Χορός. Επιτόπιες Έρευνες» ο κ. Γιάννης Ζέρβας, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο κ. Λάμπρος Λιάβας, Καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η έκδοση περιλαμβάνει έντεκα ερευνητικές εργασίες με θέμα τον Κυπριακό Παραδοσιακό Χορό, όπως μελετήθηκε μέσω επιτόπιων ερευνών σε τριάντα χωριά της ελεύθερης Κύπρου και μέσα από συνεντεύξεις 120 πληροφορητών. Τις καταγραφές και τις ερευνητικές εργασίες πραγματοποίησαν τριανταπέντε χοροδιδάσκαλοι από διάφορα χορευτικά συγκροτήματα και ομίλους, οι οποίοι συμμετείχαν στο διετές Πρόγραμμα Κατάρτισης/Επιμόρφωσης δασκάλων Παραδοσιακού χορού που διοργάνωσε ο Λαογραφικός Όμιλος Λεμεσού τη διετία 2012-2013. Οι εργασίες παρουσιάστηκαν στο Στ΄ Συμπόσιο Κυπριακής Λαογραφίας που διοργανώθηκε από τον Λαογραφικό Όμιλο Λεμεσού και πραγματοποιήθηκε στη Λεμεσό τον Δεκέμβριο του 2014. Τη γενική επιμέλεια της έκδοσης των Πρακτικών είχε ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Γιάννης Ζέρβας και τη φιλολογική επιμέλεια η φιλόλογος-ερευνήτρια, κα Καλλιόπη Πρωτοπαπά. Ο καθηγητής Ζέρβας ήταν και ο Διευθυντής Σπουδών του Προγράμματος κατάρτισης δασκάλων παραδοσιακού χορού και ο σύμβουλος καθηγητής για όλους τους νέους ερευνητές που εκπόνησαν και παρουσίασαν τις εργασίες τους.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκε το ψηφιοποιημένο Αρχείο Κυπριακού Παραδοσιακού Χορού του Ομίλου, όπου περιλαμβάνονται όλες οι καταγραφές από τις ερευνητικές εργασίες με όλους τους πληροφορητές.
Φιλοδοξία του Ομίλου είναι όπως το Αρχείο καταστεί ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται με άλλα ιδιωτικά ή συλλογικά αρχεία με θέμα τον Κυπριακό Παραδοσιακό Χορό. Ταυτόχρονα θα επιμορφώνει νέους ερευνητές ώστε να συνεχίσουν την καταγραφή και τη μελέτη του Λαϊκού μας Πολιτισμού. Επίσης θα είναι στη διάθεση του κάθε ερευνητή κατόπιν συνεννόησης με τον Λαογραφικό Όμιλο Λεμεσού. Ελεύθερα στο διαδίκτυο μπορεί όποιος θέλει να δει δείγμα του Αρχείου μέσω της διαδικτυακής πύλης «Αψίδα» και μέσω της ιστοσελίδας που έχει δημιουργηθεί για την προβολή του αρχείου. http:/ laografikoslemesou.cut.ac.cy. Υπεύθυνοι επικοινωνίας για το Αρχείο είναι ο Κωνσταντίνος Πρωτοπαπάς τηλ. 99545629 και η Έλενα Πρωτοπαπά τηλ. 99488467.
Ακολούθησε η μουσικοχορευτική παράσταση «Ένα ταξίδι στη μουσική και χορευτική παράδοση της Κύπρου» με τον Λαογραφικό Όμιλο Λεμεσού, παραδοσιακούς οργανοπαίχτες, ποιητάρηδες και χορευτές.
Κείμενα - Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Κωνσταντίνος Πρωτοπαπάς
Παρουσιάστηκαν οι πιο αντιπροσωπευτικοί παραδοσιακοί χοροί της Κύπρου, ανδρικοί και γυναικείοι καρτσιλαμάδες, συρτός, χορός της τατσιάς, ζεϊπέκκικο, μάντρα, καλαματιανός. Επίσης τραγούδια της σούσας, χαρακτηριστικές «φωνές», ερωτικά δίστιχα και τσιαττιστά και τραγούδια της προσφυγιάς.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου.
Ομιλία του Προέδρου της ΟΚΟΕ Γεωργίου Συλλούρη
Κυρίες και κύριοι, εκ μέρους της Ο.Κ.Ο.Ε καλωσορίζουμε στην Αθήνα, τους συμπατριώτες μας καλλιτέχνες, μουσικούς και χορευτές και τους συγχαίρουμε γιατί κρατούν ψηλά τη σημαία του πολιτισμού της Κύπρου.
Οι κυπριακοί παραδοσιακοί χοροί και τα τραγούδια μας, αποτελούν βασικά συστατικά στοιχεία του μουσικού πολιτισμού της Κύπρου.
Μέσω των χορευτικών συγκροτημάτων σε όλη την Κύπρο αλλά και στην διασπορά, μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά η πολιτιστική μας παράδοση.
Είναι ιδιαίτερης σημασίας , όχι μόνο συναισθηματικής, αλλά και εθνικής, το γεγονός ότι συναντούμε κυπριακά χορευτικά συγκροτήματα σε πόλεις της Ελλάδας όπως είναι η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη η Λάρισα, η Ξάνθη κλπ, αλλά και στις υπόλοιπες χώρες, Αμερική, Αγγλία, Αυστραλία, Ευρώπη κλπ.
Οι χοροί και τα τραγούδια μας αποτελούν την πολιτιστική μας εικόνα αλλά και αποκαλύπτουν την νοοτροπία και ψυχοσύνθεσή μας. Καταγράφουν και αποτυπώνουν την ιστορία μας, τους πόθους, τα παθήματα και τις επιδιώξεις μας ως λαού.
Μέσα από τους χορούς και τα τραγούδια μας διαφαίνονται τα ήθη και τα έθιμά μας οι ιδιομορφίες μας και σφυρηλατείται η συλλογική μας συνείδηση και η συλλογική μας ταυτότητα ως ελλήνων της Κύπρου.
Είναι αναπόσπαστο τμήμα των μουσικοχορευτικών παραδόσεων του ευρύτερου ελληνικού χώρου. Οι κυπριακοί χοροί έχουν κοινά στοιχεία με τους χορούς των υπολοίπων νησιών της Ελλάδας αλλά και της Μικράς Ασίας.
Μετά την τουρκική εισβολή της 20 ης Ιουλίου 1974, τόσο οι χοροί μας όσο και τα τραγούδια μας αποτελούν πολύτιμο εργαλείο έκφρασης πόνου, αλλά και αγωνιστικότητας, λύπης αλλά και αισιοδοξίας. Σφυρηλατούν το στοιχείο της ταυτοποίησης, του αισθήματος του εμείς, της συσσωμάτωσής μας.
Μαζί με την κυπριακή ποίηση άνθισε το κυπριακό τραγούδι με αναφορές στην παράνομη τουρκική κατοχή, στον κοινό αγώνα για απελευθέρωση και επιστροφή των προσφύγων στις πατρογονικές τους εστίες και στις κατεχόμενες από τους παράνομους εποίκους περιουσίες μας.
Τέτοια τραγούδια είναι το « καρτερούμεν μέραν νύχταν να φυσήσει ένας αέρας στούντον τόπον που καμένος, τζιεν θωρεί ποτέ δροσιάν», το τραγούδι « Κερύνια μου», « θα ρίξω τα μαλλιά πίσω, να βγω στους δρόμους τις πλατείες», « Ανασήκωσε την πλάτη κι απόσισέ τους Πενταδάχτυλέ μου».
Σε ότι αφορά στην κυπριακή ποίηση θεωρώ ότι το πιο αποκαλυπτικό ποίημα της ψυχικής μας στάσης, της αξιοπρέπειάς μας του ιστορικού μας χρέους και ιερού μας καθήκοντος για ακλόνητη στάση αγώνα μέχρι την τελική δικαίωσή μας και την λύτρωση της ιδιαίτερής μας πατρίδας Κύπρου, είναι το ποίημα του Κώστα Μόντη : «Χρόνια σκλαβκιές ατελείωτεςΤον πάτσον τζιαι τον κλώτσον τους. Εμείς τζιαμαί, ελιές τζιαι τερατσιές πάνω στον ρότσον τους*
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες μην ακούτε τις ξένες φωνές αλλά και τις ντόπιες, που είναι έτοιμες να ενδώσουν στους εκβιασμούς και τις δόλιες απειλές της Τουρκίας και των παραδοσιακών συμμάχων της για να υποκύψουμε στην αποδοχή της «όποιας λύσης», χωρίς την εξασφάλιση των δημοκρατικών αρχών, του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Αν ο κυρίαρχος κυπριακός λαός αντισταθεί σε αυτούς τους εκβιασμούς και στις πάγιες απειλές της Τουρκίας για τρίτη εισβολή, όπως έκανε το 2004 με το σχέδιο Ανάν, ασφαλώς θα δικαιούμαστε να ελπίζουμε για μια δίκαιη και ως εκ τούτου βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες, οφείλουμε να σταθούμε όρθιοι και αξιοπρεπείς και να αγωνιστούμε για να εμποδίσουμε την τουρκοποίηση της πατρίδας μας.
Δεν θα δεχτούμε αυτό που προφανώς επιδιώκει η Τουρκία, δηλαδή την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την αναγνώριση του ψευδοκράτους και των τετελεσμένων της εισβολής.
Θα σταθούμε όρθιοι, με τις ελιές και τερατσιές πάνω στον ρότσον τους.
Αθήνα, 2-12-2019
Γιώργος Συλλούρης
Πρόεδρος Ο.Κ.Ο.Ε
